ANAYASA HUKUKU

ANAYASA HUKUKU HAKİMLİK-SAVCILIK SINAVLARINA HAZIRLIK NOTLARI

1- Devletin Temel Amaç ve Görevleri:

• Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü sağlamak,
• Ülkenin bölünmezliğini sağlamak,
• Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak,
• Kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak,
• Kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan engelleri kaldırmaya çalışmak,
• İnsanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmak.

2- Hiç kimse, kaynağını Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz.

3- Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzer sebeplerce ayrım görmeksizin kanun önünde eşittir.

4- KADINLAR ve ERKEKLER EŞİT HAKLARA SAHİPTİR (Ek. 7.5.2004 – 5170)

5- Temel Hak ve Hürriyetler, VAZGEÇİLEMEZ ve DEVREDİLEMEZ’dir.

6- Temel Hak ve Hürriyetler, ÖZÜNE dokunulmaksızın ancak, Anayasanın belirlediği nedenlerle ve ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ çerçevesinde, demokratik toplum düzeninin ve laik cumhuriyetin gerekleri dahilinde, KANUNLA sınırlandırılabilir.

7- Anayasa hükümlerinden hiçbiri, Anayasada belirtilen sınırı aşacak şekilde temel hak ve hürriyetleri yok edecek ve sınırlayacak biçimde YORUMLANAMAZ.

8- Aşağıdaki hallerde, uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklere aykırı olmamak kaydıyla, temel hak ve hürriyetler Anayasada öngörülen güvencelerin aksine kısıtlanabilir:

• Savaş
• Seferberlik
• Sıkıyönetim
• Olağanüstü hal

9- Savaş, seferberlik, sıkıyönetim ve olağanüstü hal durumları sözkonusu olsa dahi, savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dışında:

• Yaşama hakkına,
• Maddi ve manevi varlığın bütünlüğüne dokunulamaz,
• Din, vicdan, düşünce ve kanaatler açıklanmaya zorlanamaz, bunlardan ötürü suçlama yapılamaz,
• Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez,
• Mahkeme kararı ile saptanmadan kimse suçlu sayılamaz.

10- Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz.

11- Kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz.

12- Angarya yasaktır. Şekil ve şartları kanunla belirlenmek kaydıyla:

• Hükümlülük ve tutukluluk süreleri içindeki çalıştırmalar,
• Olağanüstü hallerde vatandaşlardan istenecek hizmetler,
• Ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı alanlarda öngörülen vatandaşlık ödevi niteliğindeki çalışmalar (örn: askerlik hizmeti) zorla çalıştırma sayılmaz.

13- Şekil ve şartları KANUNLARLA belirlenen aşağıdaki haller haricinde kimse HÜRRİYETİNDEN YOKSUN BIRAKILAMAZ:

• Mahkemelerce hükmedilen hürriyeti bağlayıcı ceza ve güvenlik tedbirleri,
• Mahkeme kararı veya kanun gereği, ilgilinin yakalanması ve tutuklanması,
• Küçüğün, ıslahı veya yetkili merci önüne çıkarılması için verilen bir kararın uygulanması,
• Toplum için tehlike teşkil eden, akıl hastası, uyuşturucu madde veya alkol bağımlısı, bir serseri veya hastalık yayabilecek bir kimsenin YASAL olarak ilgili müessesede tedavi ve ıslahı için gerekli tedbirlerin alınması,
• Usulsüz bir şekilde ülkeye giren veya girmeye çalışanlar ile, haklarında sınırdışı edilmelerine karar verilmiş kimselerin yakalanması veya tutuklanması.

14- Hakim kararı olmaksızın yakalama, ancak suçüstü halinde veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde KANUNUN DÜZENLEDİĞİ şekilde yapılabilir.

15- Yakalanan veya tutuklanan kimse, tutulma yerine en yakın mahkemeye gönderilmesi için gereken süre hariç en geç:

• 48 SAAT içinde,
• Toplu olarak işlenen suçlarda ise en geç 4 GÜN içinde hakim önüne çıkarılır.
• Bu süreler, savaş, olağanüstü hal ve sıkıyönetim durumlarında uzatılabilir. (değişik. 3.10.2001 – 4709) “Dikkat! Seferberlik halinde uzatma öngörülmemiştir.”

16- Yakalama veya tutuklama kişinin yakınlarına derhal bildirilir (değişik. 3.10.2001 – 4709)

17- Tutuklanan kişilerin MAKUL SÜRE İÇİNDE YARGILANMAYI talep etme hakları vardır. Kişinin bu hakkını kullanmak için yargı merciine başvurma hakkı vardır.

Bu esaslara aykırı işleme tabi tutulan kimsenin zararı devletçe tazminat hukuku kuralları çerçevesinde karşılanır (değişik. 3.10.2001 – 4709)

18- Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.

19- Usulüne göre verilmiş hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin:

• Üstü, özel kağıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz,
• Konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz,
• Haberleşmesi engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz.

20- Yerleşme hürriyeti:

• Suç işlenmesini önlemek,
• Sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak,
• Sağlıklı ve düzenli bir kentleşmeyi gerçekleştirmek
• Kamu mallarını korumak

Seyahat hürriyeti:

• Suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle
• Suç işlenmesini önlemek amacıyla

KANUNLA SINIRLANABİLİR:

21- Vatandaş sınırdışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz.

22- Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti:

• Vatandaşlık ödevi,
• Ceza soruşturması veya kovuşturması

Sebepleriyle sınırlanabilir (değişik. 3.10.2001 – 4709)

23- Herkes, vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir.

24- Her ne sebeple olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.

25- Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir.

26- Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunla belirlenir. (Ek. 3.10.2001 – 4709)

27- Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma yapma hakkına sahiptir.

28- Basın hürdür, sansür edilemez.

29- Kanuna uygun şekilde basın işletmesi olarak kurulan basımevi ve eklentileri ile basın araçları, suç aleti olduğu gerekçesiyle zapt ve müsadere edilemez (değişik. 7.5.2004 – 5170)

30- Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir. Dernekler için mevcut olan hükümler, vakıflar için de geçerlidir.

31- Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılmasında uygulanacak şartlar kanunda gösterilir. (değişik. 3.10.2001 – 4709)

32- Herkes, mülkiyet ve miras hakkına sahiptir. Bu hakların kullanılması toplum yararına aykırı olamaz.

33- Herkes, adil yargılanma hakkına sahiptir. (değişik. 3.10.2001 – 4709)

34- Hiçbir mahkeme, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz.

35- Hiçkimse, kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz. (Doğal Hakim İlkesi)

36- Kimse, işlediği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz.

37- Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak KANUNLA konulur.

38- Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz.

39- Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez. (Ek. 3.10.2001 – 4709)

40- Ceza sorumluluğu ŞAHSİDİR. (Ek. 3.10.2001 – 4709)

41- Hiçkimse, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine GETİREMEMESİNDEN dolayı özgürlüğünden alıkonulamaz. (Ek. 3.10.2001 – 4709)

42- ÖLÜM CEZASI ve GENEL MÜSADERE CEZASI verilemez. (değişik. 7.5.2004 – 5170)

43- Uluslararası Adalet Divanına taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç, vatandaş, suç sebebiyle yabancı ülkeye verilemez.

44- Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır.

45- Çalışanlar ve işverenler, önceden izin almaksızın sendika ve üst kuruluşlarını kurabilir, bunlara üye olabilir ve üyelikten özgürce ayrılabilirler.

46- Aynı işkolunda, aynı anda birden fazla sendikaya üye olunamaz.

47- Aynı işyerinde, aynı dönem içinde birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamaz.

48- Grev hakkı ve lokavt, iyiniyet kurallarına aykırı tarzda, toplum zararına ve milli serveti tahrip edecek şekilde kullanılamaz.

49- Devlet, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malul ve gazileri korur ve toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar.

50- Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek MALİ KAYNAKLARIN YETERLİLİĞİ ÖLÇÜSÜNDE yerine getirir. (değişik. 3.10.2001 – 4709)

51- Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür.

52- Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz.

53- Seçim kanununlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz. (Ek. 3.10.2001 – 4709)

54- Aşağıda sayılanlar siyasi partilere üye olamazlar:

• Hakim ve savcılar,
• Sayıştay dahil yüksek yargı organları mensupları,
• Kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri,
• İşçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,
• Silahlı kuvvetler mensupları,
• Yüksek öğretim öncesi öğrencileri

55- Siyasi partiler ticari faaliyetlere girişemezler.

56- Siyasi partilerin mal edinimleri ve gelir-giderlerinin kanuna uygunluğunu tespit etme görevi ANAYASA MAHKEMESİ’ne aittir. AYM bu görevi yerine getirirken SAYIŞTAY’dan yardım alır. AYM’nin bu konudaki kararları kesindir.

57- Siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay C.Başsavcısının açacağı dava üzerine, ANAYASA MAHKEMESİ’nde karara bağlanır.

58- Bir siyasi partinin temelli kapatılmasına sebep olan kurucu ve üyeleri, kapatmaya ilişkin kesin ve gerekçeli kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 5 YIL SÜRE ile bir başka siyasi partinin, kurucusu, üyesi, yöneticisi ve denetçisi olamazlar.

59- Yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek veya tüzel kişilerden maddi yardım alan siyasi partiler temelli kapatılırlar.

60- Vatandaşlar ve karşılıklılık esasına dayalı olarak Türkiye’de ikamet eden yabancılar, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, yetkili makamlara ve TBMM’ye yazı ile başvurma hakkına sahiptir.

61- Başvuru sonuçları gecikme olmaksızın, yazılı olarak bildirilir.

62- 30 YAŞINI dolduran her Türk milletvekili seçilebilir.

63- Aşağıda belirtilenler milletvekili seçilemezler: (değişik. 27.12.2002 – 4777)

• En az ilkokul mezunu olmayanlar,
• Kısıtlılar,
• Yükümlü bulunduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar,
• Kamu hizmetinden yasaklı olanlar,
• Taksirli suçlar hariç, toplam 1 YIL veya daha fazla hapis ile ağır hapisdan hüküm giymiş olanlar,
• Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla,
• Kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırrını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar.

64- TBMM seçimleri 5 YIL’da bir yapılır. Süre dolmadan seçime karar verme yetkisi Meclis ve Cumhurbaşkanı’na aittir.

65- Savaş nedeniyle yeni seçim yapılamıyorsa TBMM, seçimleri 1 YIL geriye bırakabilir.

66- Üyeliklerin boşalması halinde ARA SEÇİM:

• Her seçim döneminde ancak 1 DEFA,
• Genel seçimden 30 AY GEÇTİKTEN SONRA,
• Genel seçimlere EN GEÇ 1 YIL KALA

yapılabilir.

Ancak, boşalan üyelikler, üye tamsayısının %5’ini bulduğu takdirde 3 AY içinde ara seçim yapılmasına karar verilir.

67- Bir ilin veya seçim çevresinin, TBMM’de hiç üyesinin kalmaması halinde, son boşalma tarihini takip eden 90 günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır.

68- Yüksek Seçim Kurulu kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz.

69- YSK, 7 ASIL ve 4 YEDEK üyeden oluşur. Üyelerin 6’sı YARGITAY, 5’i DANIŞTAY Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasından seçilir. Seçilen üyeler de kendi aralarında bir Başkan ve bir Başkan vekili seçerler.

70- TBMM üyeleri bölgelerini değil, bütün milleti temsil ederler.

71- Milletvekilliğinin, kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur.

72- Milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmekte ısrar eden milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, yetkili komisyonun bu durumu tespit eden raporu üzerine GENEL KURUL GİZLİ OYLA karar verir.

73- Meclis çalışmalarına bir ay içinde özürsüz veya izinsiz olarak toplam 5 birleşim katılmayan milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, durumun MECLİS BAŞKANLIK DİVANINCA TESPİT EDİLMESİ üzerine, GENEL KURULCA üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyu ile karar verilir.

74- Milletvekilliğinin düşmesi kararının, karardan itibaren 7 GÜN içinde AYM’den iptal edilmesi istenebilir. AYM iptal istemini 15 GÜN içinde kesin karara bağlar.

75- TBMM’nin görev ve yetkileri:

• Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak,
• Bakanlar kurulu ve bakanları denetlemek,
• Bakanlar kuruluna belli konularda KHK çıkarma yetkisi vermek,
• Bütçe ve kesinhesap kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek,
• Para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek,
• Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak,
• TBMM üye tamsayısının 5’te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek,
• Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek.

76- Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından kabul edilen kanunları 15 GÜN içinde yayımlar; uygun bulmadığı kanunları, kısmen veya tamamen, aynı süre içinde, tekrar görüşülmesi için TBMM’ye geri gönderebilir.

77- T.C. adına, yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlarla yapılacak antlaşmaların onay yetkisi, TBMM’ye aittir.

78- Usulüne göre yürürlüğe konulmuş TEMEL HAK ve ÖZGÜRLÜKLERE İLİŞKİN milletlerarası antlaşmalarla, kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır. (Ek cümle. 7.5.2004 – 5170)

79- TBMM, bakanlar kuruluna KHK çıkarma yetkisi verebilir ancak bu yetki, TEMEL HAKLAR, KİŞİ HAKLARI-ÖDEVLERİ ve SİYASİ HAKLAR-ÖDEVLERİ düzenlemek amacıyla verilemez.

80- Yayımlandıkları gün TBMM’ye sunulmayan KHK’lar bu tarihte, sunulup reddedilen KHK’lar ise, kararın Resmi Gazete’de yayımı ile yürürlükte kalkarlar.

81- Savaş hali ilanına ve TSK’nın yurt dışına gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmalarına izin verme yetkisi TBMM’ye aittir.

82- TBMM her yıl EKİM AYININ İLK GÜNÜ kendiliğinden toplanır. Yasama yılı dahilinde en çok 3 AY TATİL yapabilir.

83- TBMM, tatil sırasında, bakanlar kurulunun istemi üzerine veya doğrudan doğruya Cumhurbaşkanı tarafından toplantıya çağrılabilir. Ayrıca meclis başkanı da üyelerin 1/5’inin istemi üzerine maclisi toplantıya çağırabilir.

84- TBMM, çağrıya neden olan konuyu görüşmeden, ara veremez ve tatile devam edemez.

85- TBMM Başkan seçimi gizli oyla yapılır ve ilk iki oylamada üye tamsayısının 2/3’ü ve üçüncü oylamada ise üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Salt çoğunluk sağlanamaz ise dördüncü oylamada en çok oyu alan aday seçimi kazanır.

86- Siyasi parti grupları EN AZ 20 MİLLETVEKİLİ’nden meydana gelir.

87- TBMM, üye tamsayısının en az 1/3’ü ile toplanır (Toplantı yeter sayısı),

Katılanların salt çoğunluğu ile karar verir (Karar yeter sayısı). Ancak en az karar yeter sayısı herzaman, üye tamsayısının 1/4’ünden 1 fazla olmalıdır.

88- TBMM’nin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları:

Soru: Bakanlar kurulu adına sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere, Başbakan veya bakanlardan bilgi istemektir.

Meclis Araştırması: Belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan icelemedir.

Genel Görüşme: Toplumu ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun, TBMM genel kurulunda görüşülmesidir.

Gensoru: Gensoru önergesi bir siyasi parti grubu adına veya en az 20 milletvekilinin imzasıyla verilir. Üç gün içinde bastırılarak üyelere dağıtılır. 10 gün içinde ise gündeme alınıp alınmayacağı görüşülür. Bakanlar kurulu veya bir bakanın düşürülebilmesi, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile olur.

Meclis Soruşturması: Başbakan veya bakanlar hakkında, TBMM üye tamsayısının 1/10’unun vereceği önerge ile soruşturma açılması istenebilir.Meclis bu istemi en geç bir ay içinde gizöli oyla karara bağlar. Karar verildiği takdirde, komisyon raporunu 2 AY içinde meclise sunar. Süre yetmez ise komisyona 2 AYLIK yeni ve kesin süre verilir. Rapor 10 GÜN içinde dağıtılır, 15 GÜN içinde görüşülür ve gerek görüldüğü takdirde ilgilinin Yüce Divana sevkine karar verilir. Sözkonusu karar üye tamsayısının salt çoğunluğu ile verilir.

89- Cumhurbaşkanı, TBBM tarafından 7 yıllık görev süresi ile seçilir. Adayların nitelikleri:

• 40 yaşını doldurmuş olmak,
• Yüksek öğretim yapmış olmak,
• Türk vatandaşı olmak,
• TBMM üyesi olmak (Meclis üye tamsayısının 1/5’inin yazılı önerisiyle meclis dışından da, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip kimselerin aday gösterilebilmesi mümkündür.)

90- Cumhurbaşkanı seçilen üyenin, üyelik sıfatı sona erer.

91- Cumhurbaşkanı, meclis üye tamsayısının 2/3’ü çoğunluğu ile seçilir. Oylamalar en az üçer gün arayla yapılır. İlk iki oylamada 2/3 çoğunluk aranır, üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Salt çoğunluk sağlanamaz ise, en çok oy alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılır ve burada da salt çoğunluk çıkmazsa, dehal TBMM seçimleri yenilenir.

92- Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri için bakınız: AY.m.104

93- Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.

94- TBMM tarafından Yüce Divana sevk edilen bakanın bakanlığı düşmüş olur. Başbakan Yüce Divana sevk edildiği takdirde hükümet istifa etmiş sayılır.

95- TBMM seçimlerinden Adalet, İçişleri ve Ulaştırma Bakanları çekilirler. TBMM içinden veya dışından bağımsızlar, Başbakan tarafından atanır.

96- Bakanlar Kurulu, kanunun uygulanmasını göstermek üzere, kanuna aykırı olamamak ve Danıştay incelemesinden geçmek üzere tüzük çıkarabilir. Tüzükler, Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır ve kanunlar gibi yayımlanır.

97- Genel Kurmay Başkanı, bakanlar kurulunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atanır. Genel Kurmay Başkanının sorumluluğu, Başbakana karşıdır.

98- Milli Güvenlik Kurulunu Oluşturanlar:

• Cumhurbaşkanının başkanlığında,
• Başbakan
• G.Kurmay Başkanı
• Başbakan yardımcıları
• Adalet, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri bakanları
• Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanları
• Jandarma Genel Komutanı

99- Olağanüstü hal/Seferberlik/Savaş ilanına, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan bakanlar kurulu 6 Ayı geçmemek üzere karar verir. Karar resmi gazetede yayımlanır ve hemen TBMM’ye sunulur. TBMM her defasında 4 Ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hali ilanında bu süre gözetilmez.

100- Kamu tüzel kişiliği ancak kanunla, veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur.

101- Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanları dışına çıkmadan, kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak amacıyla ve bunlara aykırı olmamak üzere YÖNETMELİK çıkarabilirler.

102- İdarenin hertürlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ve Yüksek Askeri Şura kararları yargı denetimi dışındadır.

103- İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır.

104- Haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini İçişleri Bakanı, kesin hükme kadar uzaklaştırabilir.

105- Kamu hizmeti görevlileri ile ilgili olarak verilen uyarma ve kınama cezaları hariç disiplin kararları yargı denetimine kapatılamaz.

106- Kamu hizmetlerinde herhangi bir sıfat ve suretle çalışmakta olan kimse, üstünden aldığı emri, yönetmelik, tüzük, kanun veya anayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı emri verene bildirir. Ancak, üstü emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, emir yerine getirilir; bu takdirde, emri yerine getiren sorumlu olmaz.

107- Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilmez.

108- Hiçbir organ, makam, merci ya da kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez, genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz.

109- Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli yazılır.

110- Anayasa Mahkemesinin Görev ve yetkileri:

• Kanunların, KHK’ların ve TBMM içtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımından uygunluğunu denetler.
• Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.
• Cumhurbaşkanını, bakanlar kurulu üyelerini, Anayasa mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Sayıştay, HSYK, Askeri Yüksek İdare mahkemesi başkan ve üyelerini, Başsavcılarını ve Başsavcıvekillerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı YÜCE DİVAN sıfatıyla yargılar.

111- Kanunların Şekil Bakımından İncelemesi: Son oylamanın, öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılmadığı,

Anayasa Değişikliğinin Şekil Bakımından İncelemesi: Teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususları ile sınırlıdır.

112- Şekil bakımından denetleme, Cumhurbaşkanınca veya TBMM üyelerinin 1/5’i tarafından istenebilir. Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren 10 GÜN geçtikten sonra, şekil bozukluğuna dayalı iptal davası açılamaz.

113- Şekil ve Esas Bakımından İptal Davası açma hakkı bulunanlar:

• Cumhurbaşkanı
• 1/5 milletvekili
• İktidar ve anamuhalefet partisi meclis grupları

114- AYM’de doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı, Resmi Gazete’de yayım tarihinden itibaren 60 GÜN sonra düşer.

115- AYM’nin işin esasına girerek verdiği red kararının üzerinden 10 YIL geçmedikçe, aynı kanun hükmü için Anayasaya aykırılığı iddiasıyla AYM’ye başvurulamaz.

116- AYM tarafından iptal edilen normun yürürlüğü, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımı tarihiyle ortadan kalkar. İptal kararları geriye yürümez.

117- Uyuşmazlık mahkemesi, adli, idari ve askeri yagı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkili mercidir.

118- HSYK’nın (Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu) Görev ve Yetkileri:

• Adli ve idari yargı hakim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma işlemlerini yapar
• Adalet bakanlığının bir mahkemenin veya bir hakimin veya savcının kadrosunun kaldırılması veya bir mahkemenin yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlar.

119- HSYK kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır.

120- Vergi, benzeri mali yükümlülükler ve ödevler hakkında, Danıştay ile Sayıştay kararları arasındaki uyuşmazlıklarda, Danıştay kararları esas alınır.

121- Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili olmayan hiçbir hüküm konulamaz.

122- TBMM üyeleri, bütçe kanunu tasarılarının Genel Kurul’da görüşülmesi sırasında, gider arttırıcı ve gelir azaltıcı önerilerde bulunamazlar.

123- Harcanabilecek miktar sınırının, bakanlar kurulu kararıyla aşılabileceğine ilişkin olarak, bütçeye hüküm konulamaz. Bakanlar kuruluna KHK ile bütçede değişiklik yapma yetkisi verilemez.

124- Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmak üzere düzenlenmesi amacıyla, vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek mali yükümlülükler koymaya ve kaldırmaya, kanunla bakanlar kuruluna yetki verilebilir.